Ders İçerikleri

TÜRK DİLİ BÖLÜMÜ TARAFINDAN VERİLEN DERSLER

Türk Dili Bölümü, genelde, çerçeve programları YÖK’çe belirlenen temel/zorunlu dersleri ( Türk Dili I ve Türk Dili II ile Türkçe Yazılı Anlatım ve Türkçe Sözlü Anlatım ) vermektedir. Ayrıca Bölümümüz, Fakülte ve Yüksekokulların istekleri doğrultusunda “Çocuk Edebiyatı” (MYO),“Hızlı Yazma ve Okuma Teknikleri”, Etkili ve Güzel Konuşma (seçmeli), (MYO), Üniversitemize gelen yabancı öğrenciler için de “Yabancılar için Türkçe” gibi dersleri değişik dönemlerde açmaktadır.

Türk Dili I (TRD 157) (2 saat/ 2 kredi; 2 AKTS kredisi)
Türk Dili I (TRD 151) (2 saat/ 0 kredi; 2 AKTS kredisi)
Dilin tanımı, türleri ve özellikleri; dil-düşünce-kültür-edebiyat-sanat ilişkileri; bilgilendirici metinleri çözümleme yöntemi; yazılı anlatım bilgileri (konu seçimi, konuyu sınırlandırma, amaç ve bakış açısı, yazma planı hazırlama, çeşitli türlerde [deneme, makale, fıkra, vb] kompozisyon yazma; bir metnin planını çıkarma, bir metnin özetini çıkarma); sözlü anlatım bilgileri (genel bilgiler; hazırlıksız konuşma, hazırlıklı konuşma [tartışma, açıkoturum, vb]; not alma, not tutma, özet çıkarma teknikleri); Türkçe dilbilgisi (sesbilim, biçimbilim); uygulamalı Türkçe yazım ve noktalama bilgileri.

Türk Dili II (TRD 158) (2 saat/ 2 kredi; 2 AKTS kredisi)
Türk Dili II (TRD 152) (2 saat/ 0 kredi; 2 AKTS kredisi)
Dünya ve Türk dilleri; bilgilendirici ve öyküleyici metinleri çözümleme yöntemi; yazılı anlatım bilgileri (paragraf ve türleri; yazma çalışmalarında düşünceyi geliştirme yolları [tanımlama, örneklendirme, karşılaştırma, başka kaynaklardan alıntı yapma, istatistiklerden yararlanma], anlatım biçimleri [açıklayıcı, tartışmacı, betimleyici, öyküleyici anlatım], çeşitli türlerde kompozisyon yazma); sözlü anlatım bilgileri (hazırlıklı ve hazırlıksız konuşma [tartışma, açıkoturum, münazara, anı-fıkra-olay anlatma vd]); Türkçe dilbilgisi (sözdizimi, anlambilim); Türkçe kullanımı (anlatım öğeleri, dil yanlışları); uygulamalı Türkçe yazım ve noktalama bilgileri.

Türk Dili I (TRD 255) - Eğitim Fakültesi (2 saat/ 2 kredi; 2 AKTS kredisi)
Bu derste, dilin bireysel ve toplumsal işlevleri, dil türleri, dil-düşünce, dil-kültür, dil-toplum, dil-edebiyat ilişkileri üzerinde durulur. Türk dilinin tarihsel gelişimi, yazı ve dil devrimi incelenir, Türkçenin bugün karşı karşıya bulunduğu sorunlar tartışılır ve çözümler üretilir. Ses ve biçim bilgisi ekseninde, sözcük türleri-öbekleri hatırlatılıp, yazılı ve sözlü anlatım türlerinde çeşitli uygulama örnekleri yaptırılır.

Türk Dili 2 (TRD 256) - Eğitim Fakültesi (2 saat/ 2 kredi; 2 AKTS kredisi)
Bu derste anlatımın temel ilkeleri üzerinde durulur, sözlü ve yazılı anlatım türleri ayrıntılarıyla incelenir. Rapor, tez, özgeçmiş, dilekçe gibi iş yazıları ele alınır, bu türlerde kaynakça ve dipnot gösteriminin önemi irdelenir. Öğretici ve yaratıcı yazma uygulamalarıyla konular pekiştirilir.

Türkçe I - Yazılı Anlatım (TRD 153) –Eğitim Fakültesi (2 saat/ 2 kredi; 2 AKTS kredisi)
Dil ve iletişim. Yazılı iletişim. Anlama ve anlatma (sözlü anlatım, yazılı anlatım) becerileri. Özet çıkarma, not alma. Metin ve türleri (bilgilendirici metin: deneme, köşe yazısı, makale, söyleşi, anı, gezi vd), yazınsal/ kurgulayıcı metin (roman, öykü, şiir, oyun vd). Paragraf ve türleri. Yazma süreçleri (konu seçimi ve sınırlandırılması, amaç, bakış açısı, ana ve yan düşünceler, yazma planı, metin oluşturma). Düşünceyi geliştirme yolları (tanımlama, örnekleme, karşılaştırma, tanık gösterme ve alıntı yapma, istatistiklerden yararlanma). Anlatım biçimleri (açıklayıcı, tartışmacı, betimleyici ve öyküleyici anlatım) Değişik türde metin oluşturma (deneme, köşe yazısı; rapor, tutanak, iş mektubu vd) Yazım bilgileri. Dil yanlışları.

Türkçe II- Sözlü Anlatım (TRD 154) – Eğitim Fakültesi (2 saat/2 kredi; 2 AKTS kredisi)
Sözlü iletişim, sözlü dil. Sözlü anlatım; konuşma becerisinin temel özellikleri (doğal dili ve beden dilini kullanma); iyi bir konuşmanın temel ilkeleri; iyi bir konuşmacının temel özellikleri (vurgu, tonlama, duraklama; diksiyon vb). Hazırlıksız ve hazırlıklı konuşma. Metin okuma teknikleri, okunan metinler ve dinlenen/ izlenen etkinlikler üzerinde açıklama ve yorum yapma. Konuşma türleri: (a) karşılıklı konuşmalar (söyleşi vd); (b) topluluk karşısında konuşmalar (bir olayı anlatma; şiir okuma; araştırma sunumu, konferans verme,vd); (c) tartışmalı toplantılar ve bu toplantılarda yapılan konuşmalar (tartışma, münazara, açıkoturum=panel, sempozyum vd)); (d) radyo ve televizyon konuşmaları. Konuşma örnekleri üzerinde çalışmalar. Değişik konularda hazırlıksız ve hazırlıklı konuşma yapma çalışmaları. Konuşmalardaki dil ve anlatım yanlışlarını düzeltme.

Çocuk Edebiyatı (TRD 262) (3 saat/ 2 kredi; 4 AKTS kredisi)
Dünyada ve Türkiye’de çocuk edebiyatının gelişimi. Çocukluk evresinde, nitelikli çocuk kitaplarıyla tanışmanın önemi. Çocuk edebiyatı yapıtlarının okuma kültürü edinmedeki işlevi. Çocuk edebiyatı yapıtlarında bulunması gereken özelliklerin (tasarım, içerik ve eğitsel) örneklerle incelenmesi. Öğretmen adaylarının, okuduğu-incelediği kitapların yaş gruplarına göre çocuklara uygunluğunun ve bunların çocukların hangi gelişimlerine katkı sağlayacağının belirlenmesine yönelik çalışmalar. Çocuklara seslenen çeşitli yazınsal türlerin (destan, masal, şiir, öykü, roman, v.b.) ve dilsel gereçlerin (sayışmaca, tekerleme, bilmece v.b.) çocukların gelişimlerine olan katkılarının belirlenmesi.

Yabancılar için Türkçe I (YTR 151) (4 saat/4 kredi; 4 AKTS kredisi)
Türk abecesi (bilmeyenler için), söz dağarcığı (sözcük türleri: ad, sıfat, adıl-zamir, eylem, belirteç), ad ve eylem cümleleri (temel/ yalın zamanlar: geniş zaman, gelecek zaman, şimdiki zaman, belirli geçmiş zaman, belirsiz geçmiş zaman, buyurma, istek, gereklilik, koşul kipleri), ekler (ad çekim ekleri: ad durumu ekleri, iyelik ekleri, çoğul eki; eylem çekim ekleri: kişi, kip ve zaman ekleri), ad ve sıfat tamlaması. Türkçe kullanımındaki temel yanlışların düzeltilmesi. Günlük konuşma diliyle çeşitli bağlamlarda (alışveriş, yeni arkadaşlarla tanışma, otel, taksi çağırma, ev kiralama yemeğe davet etme, telefon konuşması vb) metin (diyaloglar) geliştirme. Günlük konularda çeşitli metinler (mektup, anı, dilekçe, günlük) geliştirme. Yazım bilgileri.

Yabancılar için Türkçe II (YTR 152) (4 saat/4 kredi; 4 AKTS kredisi)
Çeşitli metinleri (kitap, gazete, dergi) okuyup anlama. Çeşitli bağlamlarda metin geliştirme (özet çıkarma, olay anlatma, vb.). Günlük konularda çeşitli metinler geliştirme (özet çıkarma, plan yapma, gezi yazısı, söyleşi...) Söz dağarcığı (ilgeçler, bağlaçlar, ünlemler), bileşik zamanlar (hikâye bileşik zaman, rivayet bileşik zamanı, koşul bileşik zamanı),
Türkçe yapım ekleri - I, fiilimsiler -I (adfiiller, sıfatfiiller, bağfiiller), cümle (temel ve yan cümleler; bileşik cümleler: girişik cümle, “ki”li bileşik cümle, koşullu bileşik cümle). Türkçe kullanımındaki temel yanlışların düzeltilmesi. Yazım bilgileri

Hızlı Yazma ve Okuma Teknikleri (TRD 281) (2 saat/ 2 kredi; 2 AKTS kredisi)
Hızlı ve etkili okumanın önemi; hızlı okumayı ve anlamayı engelleyen nedenler; hızlı okuma uygulamaları (göz kaslarının eğitimi okuma hızı ve anlama düzeyinin belirlenmesi, okuma biçimlerinin belirlenmesi; gazete ve dergilerde sütun tarama, yatay ve dikey görme alanlarının geliştirilmesi); kompozisyon yazma, paragraf oluşturma; eleştirel okuma (özet çıkarma, metin çözümlemesi, anadüşünce ve yandüşüncelerin bulunması [tarama, göz atma yöntemleriyle yön sözcüklerinin bulunması, metnin temel kavramlarının çıkarılması], yazının amacının ve bakış açısının belirlenmesi.)

Hızlı Okuma ve Yazma Teknikleri (TRD 282) (1 saat/1 kredi; 1 AKTS kredisi)
Hızlı ve etkili okumanın önemi; hızlı okumayı ve anlamayı engelleyen nedenler; hızlı okuma uygulamaları (göz kaslarının eğitimi okuma hızı ve anlama düzeyinin belirlenmesi, okuma biçimlerinin belirlenmesi; gazete ve dergilerde sütun tarama, yatay ve dikey görme alanlarının geliştirilmesi); kompozisyon yazma, paragraf oluşturma; eleştirel okuma (özet çıkarma, metin çözümlemesi, anadüşünce ve yandüşüncelerin bulunması [tarama, göz atma yöntemleriyle yön sözcüklerinin bulunması, metnin temel kavramlarının çıkarılması], yazının amacının ve bakış açısının belirlenmesi.)

TRD 253 Etkili Konuşma, Yazma ve Okuma (2 saat/ 2 kredi; 3 AKTS kredisi)
Türkçenin doğru seslendirilmesi üzerinde uygulamalı çalışmalar yapılacaktır. Diksiyon dersi, yazı dilimizdeki sesler ve çıkış yerleri, vurgu, tonlama, konuşma hızı, ses yüksekliği, sesin perdelenmesi, ünlü uzunlukları, durak, ezgi, tını vb. kavramların anlatılmasını ve örnek metinlere dayalı uygulamayı içerir. Fonetik ve diksiyon çalışmalarıyla dilin sözel anlamda doğru ve güzel kullanımıyla ilgili bilgiler verilir.

TRD 350 Etkili ve Güzel Konuşma (Seçmeli, 2 saat/ 2 kredi, 2 AKTS kredisi)
Nefes alma teknikleri. Türkçenin ses düzeni. Fonetik ve diksiyon bilgileri (‘söyleyiş, boğumlanma, vurgu, tonlama, ezgileme vb) Etkili ve güzel konuşmanın dayandığı temel ilkeler. Dinleyenleri ikna etme yolları. Konuşma türleri: 1. Hazırlıksız konuşma, hazırlıklı konuşma. 2. Karşılıklı konuşma, topluluk karşısında konuşma, toplantılar. Değişik konularda sunum hazırlama ve uygulama. Dili canlı ve renkli kullanımın yolları. Konuşma bozuklukları. Dil ve anlatım yanlışları, sorunları.